Z punktu widzenia pacjenta zasadnicza różnica między CyberKnife a klasyczną radioterapią polega na zdecydowanie krótszym czasie leczenia, mniejszym nasileniu odczynów popromiennych oraz większej precyzji niszczenia guza nowotworowego.
CyberKnife to urządzenie zrobotyzowane, wysoce nowoczesne, wykorzystywane do nieinwazyjnych zabiegów mikroradiochirurgii. Prace nad urządzeniem CyberKnife nazywanym radioterapią XXI wieku, rozpoczęto w latach 90. XX wieku. Idea konstrukcji tego urządzenia oparła się na budowie robotów stosowanych w montowniach samochodów. Ja zacząłem się zaznajamiać z tą metodą leczenia w 2003 roku w Los Angeles.
CyberKnife – 6 stopni swobody
CyberKnife to przyspieszacz osadzony na ramieniu robotycznym mającym 6 stopni swobody ruchu. Przyśpieszacz emituje wysokoenergetyczną wiązkę promieniowania jonizującego o napięciu 6 MV, kierowaną do miejsca, które ma być poddawane leczeniu radiochirurgicznemu, realizowanemu zgodnie z ustalonym wcześniej planem.
W skład systemu wchodzi również stół, na którym kładzie się pacjent. Stół ten, podobnie jak przyspieszacz, również ma 6 stopni swobody, dzięki czemu można manipulować nim we wszystkich kierunkach i optymalnie dopasować wiązkę i pozycję pacjenta. Dopasowanie to ma kluczowe znaczenie dla sukcesu leczenia z wykorzystaniem mikroradiochirurgii.
Precyzyjne planowanie i korekta obszaru napromieniania na bieżąco
Najważniejsze zalety CyberKnife to: możliwość napromienienia guza z różnych stron oraz dokonywanie korekty w czasie rzeczywistym (urządzenie podąża za ruchem pacjenta lub ruchem narządu, np. płuc podczas oddechu) i planowanie nieizocentryczne (pozwalające na „malowanie” dawki w różnych częściach obszaru zainteresowania [guza]).
W moduł robota wbudowane zostały dwie lampy rentgenowskie, które co 5-150 sekund (czas zależy od ruchomości guza bądź pacjenta) wykonują zdjęcia RTG. System następnie sprawdza, czy pewne elementy kostne (lub implantowane znaczniki) nakładają się na plan, który został przygotowany wcześniej. Jeśli nie, korekta ustawień wykonywana jest automatycznie, na bieżąco. W ten sposób CyberKnife podąża za pacjentem, mając stale celownik na guzie. Korekta ustawień przebiega tak, aby pacjent/guz i wiązka idealnie pasowali do siebie zgodnie z planem leczenia.
Planowanie nieizocentryczne polega na tym, że możemy planować wysoką dawkę promieniowania podawaną na guz, nie kierując się jednym punktem, oszczędzając tkanki poza obszarem nowotworu (dzięki temu chronione są tkanki zdrowe pacjenta).
Krótkoterminowe, wysokoefektywne leczenie z CyberKnife
CyberKnife wykorzystuje się głównie do leczenia radioablacyjnego i radiochirurgicznego oraz terapii, których nie możemy/nie powinniśmy rozciągnąć w czasie. Za pomocą tego narzędzia leczymy poprzez podanie dużych dawek frakcyjnych, co powoduje zniszczenie komórek nowotworowych. Przekłada się to na skrócenie czasu leczenia, np. konwencjonalna terapia chorego na raka prostaty zajmuje około 56 dni, natomiast z wykorzystaniem cybernetycznego noża trwa 9 dni i obejmuje 5 frakcji co drugi dzień.
Pacjent nie wymaga istotnie innego przygotowania, aniżeli przed inną radioterapią. Cybernetyczny nóż jest narzędziem, które można stosować w przypadku zmian zlokalizowanych miejscowo. Jest przystosowany do napromienienia z bardzo dużą precyzją zmian o niewielkich rozmiarach wymagających wysokich dawek oraz (często) zlokalizowanych w pobliżu narządów krytycznych – wrażliwych na podaną dawkę promieniowania.
Wszystkie materiały z najnowszej edycji kampanii “Diagnoza: Nowotwór – współczesna onkologia” znajdziecie na onkologia.warsawpress.com
